Posejdon | Tombouctou

mitologia grecka >> bogowie greccy >bogowie morscy> >Triton

grecka nazwa

τριτων

Transliteracja

tritôn

łacińska pisownia

Triton

tłumaczenie

trzeciego (tritos)

Triton z trąbką muszlową, Krater czerwony paestan C4. B.,C., The J. Paul Getty Museum

Tryton był bogiem morza o rybim ogonie, synem i zwiastunem Posejdona, który wyciszał fale swoją trąbką z muszli.

Tryton był również opisywany jako Bóg Trytonów, dużego słonego jeziora w Libii. Kiedy Argonauci znaleźli się na środku pustyni, pomógł im znaleźć przejście z jeziora z powrotem do morza.

Trtion przedstawiany był na greckim malarstwie wazowym jako rybio-ogoniasty, czasem brodaty, czasem młodzieńczy. W rzeźbie greckiej i mozaice często podawano mu podwójny ogon ryby lub delfina., Mozaika dodała również parę „rogów” z krabowego pazura, zieloną skórę i czasami parę końskich kończyn przednich. Jako herald Posejdona miał skrzydlate czoło i trąbkę muszlową.

Tryton był często mnożony w szereg morskich duchów zwanych Trytonami, które były uważane za satyryczne daimony (duchy) morza.

rodzina trytonów

rodzice

Posejdon& AMFITRYTA (Hezjod Teogony 939, Apollodorus 1.28, Hyginus Przedmowa)

potomstwo

encyklopedia

źródło: Słownik greckiej i rzymskiej biografii i mitologii.,

cytaty z literatury klasycznej

bóg morza Tryton

Herakles zapasy Tryton, Ateńska czarna figura Amfora C6 p. n. e., Muzeum Brytyjskie

Evelyn-White) (grecka epopeja C8 lub C7 p. n. e.):
„z Amfitrytu i głośnego Trzęsacza Ziemi narodził się wielki, szeroko panujący Tryton, a on jest właścicielem głębin morza, mieszkając ze swoją drogą matką i panem swoim ojcem w ich złotym domu, okropnym Bogiem.”

Pseudo-Apollodorus, Bibliotheca 1., 20:
„gdy przyszedł czas na narodziny, Prometeusz . . . nad rzeką Tryton uderzył toporem w głowę Zeusa, a z jego korony wyskoczyła Atena (Atena).”

Pseudo-Apollodorus, Bibliotheca 3. 144:
” mówią, że po urodzeniu Athene została wychowana przez Trytona, który miał córkę o imieniu Pallas.”

Pseudo-Hyginus, Przedmowa (trans. Grant) (Rzymski mitograf C2 n. e.):
” z Neptunusa i Amfitrytu : Tryton.”

Pseudo-Hyginus, Astronomica 2. 23:
” istnieje podobna historia o skorupie Trytona., On też, kiedy wydrążył wynalezioną przez siebie trąbkę, zabrał ją ze sobą przeciwko Gigantom (Gigantom) i wydmuchał dziwne dźwięki przez skorupę. Giganci, obawiając się, że jakaś dzika bestia została przywieziona przez ich przeciwników, ruszyli w drogę, a tym samym zostali pokonani i doszli do władzy swoich wrogów.”

Owidiusz, Metamorfozy 1. 332 ff (trans. Melville) (Epik rzymski od C1 p. n. e. do C1 n. e.,):
” Pan morza (Rektor Pelagi) położył swoją trójprzęsłową włócznią i uspokoił fale i, wołając z głębokiego Trytona, z ramionami oblepionymi muszlami morskimi, kazał mu dmuchać swoim echem konchę, aby rzeki, fale i powodzie odeszły. Podniósł swój róg, jego wydrążone spiralne wiry, róg, który brzmiał w środku oceanu, wypełnia brzegi świtu i zachodu Słońca na całym świecie; a kiedy dotknął mokrych brodatych warg Boga i wziął oddech i zabrzmiał odwrót, wszystkie szerokie wody ziemi i morza słyszały go, a wszyscy słysząc jego głos, byli posłuszni.,”

Heracles wrestling Triton, Ateński Black-figure Zone cup C6th B. C., The J. Paul Getty Museum

Owidiusz, Metamorfozy 2. 6 ff :
” w falach mieszkali bogowie mórz (Di Caerulei), Aegeon, jego wielkie ramiona splecione wokół pleców gigantycznych wielorybów, dwuznaczny Proteusz, Tryton z rogiem.”

209 ff (trans. Day-Lewis) (Epik Rzymski C i p. n. e.,):
„jego okrętem był olbrzymi Tryton, którego odgłosem była ciemnoniebieska woda; jego zanurzająca się figurka owłosionym tułowiem człowieka do pasa, wołała brzuchem wielka ryba.”

Propertius, Elegies 2. 32 (trans. Goold) (rzymska Elegia C i w.p. n. e.):
„szum wody, który rozpryskuje się po całym basenie, gdy Tryton nagle wylewa z jego ust fontannę.”

Propertius, Elegies 4. 6:
” Tryton chwali wynik na konchę, a o sztandarze wolności wszystkie boginie morza klaskały w ręce.”

Cicero, De Natura Deorum 2., 35:
” trójząb Trytona, unoszący się w korzeniach jaskiniowych sklepień pod falującym morzem, wyrzucony z głębi nieba-wysoko masywny głaz.”

Nereus, Tryton i Herakles, ateńska czarna postać hydria C6 p. n. e., Metropolitan Museum of Art

Nonnus, Dionysiaca 1. 60 ff (trans. Rouse) (grecka epopeja C5 n. e.):
” Tryton usłyszał złudne lanie Zeusa i zawołał echem do Kronidesa (Cronides) swoją konchą w drodze pieśni weselnej.”

Nonnus, Dionizego 36., 92 ff:
” burzliwa trąba morska biła w uszach Foibosa (Phoebusa)-brodaty Tryton, jak człowiek na wpół wykończony, wyskakiwał z lędźwi w dół zieloną rybą-Nereidy wykrzykiwały okrzyk bojowy-Nereusz Arabski wypchnął się z morza i krzyknął potrząsając trójzębem.”

Nonnus, Dionysiaca 43. 203 ff :
” Tryton o szerokich ramionach brzmiał swoim akcentem do szalonej bitwy-ma dwa rodzaje kończyn, ludzki kształt i inne ciało, zielone, od lędźwi do głowy, połowa jego, ale zwisał z jego ciągnących się mokrych lędźwi zakrzywiony ogon ryb, rozwidlony.,”

Herakles walczy z Trytonem

Herakles przedstawia zmagania z Trytonem we wczesnym ateńskim malarstwie wazowym (Zobacz zdjęcia na tej stronie). Historia jest prawdopodobnie wariacją opowieści, w której bohater chwyta Nereusa, starego człowieka morza, aby dowiedzieć się, gdzie znajdują się złote jabłka Hesperydów – starsze bóstwo zostaje zastąpione przez energicznego, młodego wnuka jako zapaśnika.

Pseudo-Apollodorus, Biblioteka 2. 114 (trans. Aldrich) (mitograf Grecki C2 n. e.):
” Nymphai (nimfy), które były córkami Zeusa i Themis . . . pokazał mu Nereusa., Herakles chwycił go, gdy spał, i związał go szybko, gdy Nereus zmienił się w różnego rodzaju kształty; nie puścił go, dopóki Nereus nie powiedział mu, gdzie są jabłka i Hesperydy.”

Tryton Bóg jeziora TRYTONIS & Argonauci

Tryton z trąbką muszli, grecko-Rzymska mozaika, Muzeum Narodowe w Bardo

Pindar, Pythian ode 4. 19 ff (trans. Conway) (liryka grecka ok.,):
” znak miał powiedzieć, że Thera udowodni matkę wielkich miast, gdy skacząc z dziobu, gdzie Jezioro Trytonis wylewa się do morza, Eufemos (Euphemus) wziął dar, znak przyjaźni gospodarza, od Boga w śmiertelnym przebraniu Ho dał grudkę ziemi; a z góry, na znak znaku, huk grzmotu zabrzmiał od Zeusa, Ojca, Syna Kronosa (Kronosa).To było tak, jak na naszym statku powiesiliśmy kotwicę z brązu . . . kiedy przez dwanaście dni przewoziliśmy z Okeanos (Oceanus) przez pustynię ziemi, nasz dobry kadłub statku . . .,
wtedy przyszło do nas to bóstwo, zupełnie samotne, odziane w szlachetny pozór człowieka z poważaniem i z przyjazną mową, aby zwrócić się do nas z uprzejmym pozdrowieniem-takimi słowami, którymi człowiek dobrej woli przemawia, aby zaprosić nowo przybyłych przybyszów, aby podzielili się jego stołem i najpierw powitali ich. Jednak drogocenna Prośba naszej rodzinnej podróży wezwała nas i zabraniała nam pobytu., Jego imię nadał, Eurypylos (Eurypylus), mówiąc, że jest synem nieśmiertelnego Posiadacza Ziemi, Ennosidesa ; widział godzinę pośpiechu, aby być daleko, i natychmiast zatrzymał się i chwycił grudkę obok stopy i w prawej ręce ofiarował dar przyjaźni. I, bo nie czuł niewiary, Eufemos lepped do brzegu i chwycił wyciągniętą rękę, i wziął ziemię, to znak woli nieba. Ale teraz dowiaduję się, że jest zagubiony, zmyty jak wieczór spadł z pokładu statku, aby wędrować po ciemnym, gładkim przypływie morza, z morską mgłą., Niejednokrotnie bowiem rozkazywałem służącym, którzy ułatwiali nam trud, aby dobrze go oglądali; ale oni zapomnieli. Tak więc teraz na tej wyspie, we właściwym czasie, rozlane jest bezmierne nasienie rozległych równin Libii. Bo miał tego księcia, syna boga jeźdźca Posejdona . . .
Eufemos przybył do Świętego Tainarosa (Taenarum) i rzucił to nasienie, gdzie rozszczepiona Ziemia otwiera się do paszczy piekielnych, a jego synowie w czwartym pokoleniu zajęli z Danami ten szeroki kontynent. Bo wtedy z potężnej Sparty i Zatoki Argos i z Mykenai (Mykeny) ludy powstaną i przeniosą się ze swojej siedziby., Ale teraz Eufemos, biorąc z rasy obcą kobietę za swoją oblubienicę, znajdzie wybraną rasę. I przyjdą oddając należną cześć bogom, na tę wyspę, gdzie spłodzą człowieka urodzonego, aby był panem tych ciemnych mglistych równin. I pewnego dnia, w czasie, aby przyjść, ten człowiek będzie deptać ścieżkę w dół do Sanktuarium Pytho, i Foibos (Febus) . . . przemówi do niego swoją wyrocznią, głosząc, że sprowadzi potężne zastępy w statkach do bogatej krainy Neilos (Nil), dzielnicy syna Kronosa .”

Herodot, dzieje 4. 179. 1 (trans. Godley) (grecki historyk ok.,C.):
” opowiedziana jest również następująca historia: mówi się, że Jazon, gdy Argo został zbudowany u stóp Pelion, umieścić na pokładzie oprócz hekatomb statyw z brązu, i wyruszył żeglować wokół Peloponezu, aby przejść do Delphoi (Delphi). Ale gdy był u Malei, wiatr północny złapał go i zabrał do Libii, a zanim ujrzał ląd, wszedł na płyciznę Jeziora Trytońskiego. Tam, podczas gdy nie mógł jeszcze znaleźć wyjścia, pojawił się Tryton (historia mówi) i powiedział Jasonowi, aby dał mu statyw, obiecując pokazać marynarzom kanał i wysłać ich w drogę bez szwanku., Jazon to zrobił, a Tryton pokazał im kanał z płycizny i ustawił statyw w swojej własnej świątyni; ale najpierw prorokował nad nim, oznajmiając całą sprawę towarzyszom Jazona: mianowicie, że jeśli jakikolwiek potomek załogi Argo zabierze statyw, wtedy powstanie sto greckich miast nad brzegiem jeziora Trytońskiego. Słysząc to (mówi się) Libijczycy ukryli statyw.”

Tryton i hipokamp, grecko-Rzymska mozaika z Antiochii ok.,, Muzeum Archeologiczne Hatay

Apollonius Rhodius, Argonautica 4. 1548 – 1623 (przeł . Rieu) (grecka eposa C3 p. n. e.):
” Orfeusz zasugerował, aby przynieśli Wielki statyw, który Apollon dał Iasonowi (Jazonowi) i ofiarowali go bogom ziemi, którzy w ten sposób mogliby zostać zachęceni do pomocy im w drodze. Zeszli więc na ląd, a gdy tylko ustawili statyw, pojawił się przed nimi wielki Bóg Tryton, przybierając postać młodzieńca., Podniósł grudkę ziemi i wyciągnął ją do nich w drodze powitania, mówiąc: „przyjmijcie ten dar, moi przyjaciele. Tu i teraz, nie mam lepszego, z którym mógłbym powitać obcych, takich jak ty. Ale jeśli straciłeś orientację, jak wielu podróżników w obcych częściach, i chcesz przekroczyć Morze Libijskie, będę twoim przewodnikiem. Mój ojciec Posejdon nauczył mnie wszystkich jego sekretów, a ja jestem królem tego wybrzeża. Być może słyszałeś o mnie, choć mieszkasz tak daleko-Eurypylos (Eurypylus), urodzony w Libii, kraju dzikich zwierząt.,'
Eufemos (Euphemus) z radością wyciągnął rękę do kladu i powiedział: 'Mój Panie, jeśli wiesz coś o Morzu minojskim i Peloponezie, błagamy Cię, abyś nam powiedział. Daleko nam do tego, by tu przybyć, zostaliśmy zepchnięci na brzeg na granicy waszej ziemi przez ciężką wichurę. Potem podnosiliśmy nasz statek, i pomimo jej wagi, przewoziliśmy ją przez kraj, aż dotarliśmy do tej laguny. I nie mamy pojęcia, jak się z niego wydostać i dotrzeć do krainy Pelopsa.”
Tryton wyciągając rękę wskazał na odległe morze i głębokie ujście laguny., W tym samym czasie wyjaśnił: „to jest ujście do morza; gładka, ciemna woda wyznacza najgłębsze miejsce. Ale po obu stronach są plaże, gdzie wałki pękają. stąd widać pianę.a tor wodny pomiędzy nimi jest wąski. Mgliste morze za nim rozciąga się stąd do świętej ziemi Pelopsa, po drugiej stronie Krety. Gdy jesteś na otwartej przestrzeni, trzymaj ziemię po prawej stronie i przytulaj Wybrzeże tak długo, jak biegnie na północ. Ale kiedy podąża w Twoją stronę, a potem odpada, możesz bezpiecznie zostawić go w miejscu, w którym się wyświetla i płynąć prosto., Więc szczęśliwej podróży! A jeśli praca jest ciężka, nie pozwól, aby cię to zmartwiło. Młode kończyny nie powinny sprzeciwiać się trudzie.”
w ten sposób zachęceni przez zaprzyjaźnionego Boga Argonauci wyruszyli natychmiast. Byli zdeterminowani, aby uciec z laguny wiosłując, a statek wykuta przed nimi pod ich gorliwymi rękami. Tymczasem Triton podniósł ciężki statyw i wszedł do wody. Ujrzeli go wchodzącego, ale w jednej chwili zniknął, całkiem blisko nich, na statywie i w ogóle. Ale ich serca były rozgrzane. Czuli, że jeden z błogosławionych przyszedł do nich i przyniósł szczęście., Namawiali Iasona, aby zabił najlepsze ze swoich owiec i przekazał je Bogu słowami uwielbienia. Iason pośpiesznie wybrał jednego, podniósł go i zabił go na rufie, modląc się w tych słowach: „Boże morza, ty, który ukazał się nam na brzegach tych wód, czy Panie solanki znają cię jako ten cud morza Tryton, lub jako Phorcys (Phorcys), lub jako Nereus, bądź łaskawy i daj nam szczęśliwy powrót, którego pragniemy.”
modląc się poderżnął ofierze gardło i wrzucił je do wody z rufy., Po czym Bóg wyłonił się z głębin, już nie w przebraniu, ale w swojej prawdziwej postaci, a chwytając trzon ich pustego statku, przyciągnął ją w kierunku otwartego morza. Tak jak człowiek kłusuje obok szybkiego konia, jęcząc swoją krzaczastą grzywą, gdy przyprowadza go do wyścigu na wielkiej arenie; i nic nie wstrętnego, koń idzie z nim, rzucając głową w pychę i sprawiając, że piana-flecked bit dzwoni, gdy walczy w szczękach na tę stronę i tamto.,Ciało Boga, z przodu i z tyłu, od korony jego głowy do talii i brzucha, było dokładnie takie jak u innych nieśmiertelnych; ale od bioder w dół był potworem głębokim, z dwoma długimi ogonami, każdy kończący się parą zakrzywionych fuksów w kształcie półksiężyca. Za pomocą wirowania tych dwóch ogonów uderzył w powierzchnię wody, a więc sprowadził Argo na otwarte morze, gdzie wypuścił ją po drodze. Potem zatonął w otchłani, a Argonauci krzyczeli ze zdumieniem na zachwycający widok.Spędzili ten dzień na brzegu., W tamtejszym porcie znajduje się imię Argo i są tam znaki jej pobytu, m.in. ołtarze Posejdona i Trytona. O świcie rozłożyli żagiel i biegli przed zachodnim wiatrem, zawsze trzymając pustynię po prawej stronie.”

Dwuogonowy Tryton, grecka mozaika C2 p. n. e., Muzeum Archeologiczne Sparty

Apollonius Rhodius, Argonautica 4. 1734 ff:
” śniło mu się, że trzyma do piersi grudkę ziemi, którą dał mu Bóg i karmił ją strumieniami białego mleka., Grudka, mała jak to było, zamieniła się w kobietę o dziewiczym wyglądzie; i w dostępie namiętności leżał z nią. Kiedy to się stało, poczuł wyrzuty sumienia-ona była dziewicą, a on sam ją ssał. Ale pocieszyła go, mówiąc łagodnym głosem: „mój przyjacielu, jestem z rodu Trytona i pielęgniarką Twoich dzieci; nie śmiertelna służąca, ale córka Trytona i Libii. Daj mi dom z córkami Nereusa (Nereidami) w morzu w pobliżu Anaphe, a pojawię się ponownie w świetle dnia, aby powitać Twoich Potomków.,”
Eufemos, po spełnieniu swojego marzenia w pamięci, opowiedział je Iasonowi (Jazonowi). Sen przypomniał mi wyrocznię samego Apollona, wykrzykując: „mój szlachetny przyjacielu, jesteś naznaczony wielką sławą! Kiedy wrzucicie tę grudkę ziemi do morza, bogowie stworzą z niej wyspę i tam będą żyć dzieci waszych dzieci. Tryton przyjął Cię jako przyjaciela z tym kawałkiem Libijskiej ziemi. To był Tryton i żaden inny bóg, który nas spotkał i dał ci to.”
Eufemos z radością usłyszał przepowiednię Iasona i nie uczynił jej nieważną., Wrzucił grudkę w głębiny morza, a tam wyrosła z niej wyspa zwana Kalliste( Calliste), święta Pielęgniarka jego potomków.”

Lycophron, Alexandra 886 ff (trans. Mair) (poeta Grecki C3 p. n. e.):
” Gdzie Tryton, potomek Nereusa , Kolchianka (Kolchianka) dała w prezencie szeroką miskę do mieszania, wykonaną ze złota, za to pokazał im żeglowną drogę, którą Tiphys powinien prowadzić przez wąskie rafy jego statku nieuszkodzonego., A twy-uformowany Bóg, Syn morza, oświadcza, że Grecy uzyskają zwierzchnictwo nad ziemią, gdy pasterzy w Libii wezmą od swojej ojczyzny i dadzą Hellenowi dar powrotu do domu.”

Diodorus Siculus, Biblioteka Historii 4. 56. 6 (trans. Oldfather) (grecki historyk ok.,):
” kiedy wichry wiały na Syrty i dowiedziały się od Trytona, który był wówczas królem Libii, o specyfice tamtejszego morza, po ucieczce bezpiecznie z niebezpieczeństwa, wręczyły mu brązowy statyw, który został wpisany starożytnymi postaciami i stał do niedawna wśród ludu Euhesperis .”

Statius, Thebaid 5. 705 ff :
„wysoko na swoim rydwanie przybywa władca głębin, a twy-uformowany Tryton płynący przez spienione Mostki daje sygnał daleko i szeroko do ustępującej głównej; Thetis znów jest gładki, wyłaniają się wzgórza i brzegi.,”