autorzy przedstawiają Krótki opis danych zgłoszonych w najnowszej literaturze na temat oceny fali Q w przewodach, II, III, aVF u osób zdrowych klinicznie oraz u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, w szczególności w połączeniu z ogniskowymi zmianami mięśnia sercowego., Zaznaczona fala Q w tych przewodach niekoniecznie jest objawem choroby klinicznej (może to być spowodowane zmienionym położeniem osi elektrycznej serca) i odwrotnie brak fali Q w przewodach II, III, aVF nie oznacza klinicznego braku choroby (najczęściej niski zawał mięśnia sercowego). Nie jest możliwe rozróżnienie fal Q w przewodach III i aVF na pozycyjne i nienormalne według ich zmian podczas głębokiego natchnienia., Fale Q w przewodach dolnych przedstawiają obraz zawału mięśnia sercowego dolnej, lub często tylnej, ewentualnie bocznej ściany lewej komory. Prawidłowa ocena nieprawidłowości (normalności) genezy i rozwoju fal Q na elektrokardiogramie jest możliwa tylko po integracji danych anamnestycznych, obserwacji klinicznej i wyników pomocniczych metod badania. Pomocne może okazać się rejestrowanie tylnych przewodów klatki piersiowej, a w szczególności badanie wektorkardiograficzne i mapowanie potencjałów elektrycznych serca na powierzchni ciała., Metody te zapewniają bardziej szczegółową i przestrzenną wizualizację pola elektrycznego serca.