Jezus in de beeldende kunst

de Middeleeuwen tot en met de 19e eeuw

Jezus heeft een rijke artistieke traditie in de westerse cultuur opgeroepen, een die zich heeft verspreid naar andere culturen met de wereldwijde expansie van het christendom in de 19e en 20e eeuw. Een verbluffende reeks voorstellingen van Jezus kenmerkt de geschiedenis van de Europese kunst vanaf de Middeleeuwen. Religieuze kunst, met een bijzondere focus op Jezus, zou inderdaad de Europese artistieke inspanning en aspiratie hebben gedomineerd., Hoewel die dominantie traditioneel werd beschouwd als een indicatie van de vroomheid van de vorige eeuwen, geven hedendaagse geleerden de voorkeur aan een andere verklaring: De Christelijke kerk was veruit de grootste beschermheer van de Kunsten, en het bouwen en decoreren van kerken in heel gekerstend Europa vereiste de betrokkenheid van massale aantallen kunstenaars.in de beeldhouwkunst werd Jezus voornamelijk op twee manieren geportretteerd: aan het kruis en op zijn rechterstoel., Zijn afbeelding aan het kruis gaf aanleiding tot het kruisbeeld (een weergave van de figuur van Jezus aan het kruis), die het centrale iconografische gebruik van Jezus in de Rooms-Katholieke Kerk werd. (Protestantse kerken daarentegen hebben de voorkeur gegeven aan het eenvoudige kruis. Afbeeldingen van Jezus die het laatste oordeel leidde werden een kenmerk van de westerse (hoofd) portalen van christelijke kerken, met name die gebouwd tijdens de Middeleeuwen. Opmerkelijke voorbeelden zijn de Romaanse kathedraal van Vézelay en de gotische kathedraal van Chartres., Tegelijkertijd moet de iconografische weergave van Jezus als een kind of kleine jongen in de armen van Maria niet worden onderschat, noch moet, wat dat betreft, de weergave van de dode Jezus in de armen van zijn moeder, bekend als de Pietà, worden verwaarloosd.

portretten van Jezus in de schilderkunst hebben de neiging om de artistieke conventies van die tijd te volgen of om hedendaagse theologische ontwikkelingen weer te geven. Inderdaad, een controversiële these stelt dat de weergave van het kindje Jezus in de late 15e eeuw—of het nu in kerststallen, op schoot van Maria, of bij de kruisiging—weerspiegelt een nadruk op de centrale plaats van de incarnatie in de christelijke theologie. Drie thema’ s in de schilderkunst waren bijzonder belangrijk: Jezus ‘ geboorte, zijn dood en zijn moeder., De afbeeldingen van de geboorte hebben een uniform iconografisch patroon, waaronder een zeer jonge Maria en een oude Jozef, de laatste om visueel elke vraag over zijn vermogen om het kind te verwekken verdrijven. De Drie Wijzen, Of wijzen, die het kind Jezus aanbaden als de koning der Joden, worden eveneens iconografisch weergegeven als drie verschillende tijdperken en rassen van de mensheid., Andere thema’ s in de schilderkunst waren de Annunciatie, de vlucht van de Heilige Familie naar Egypte, en scènes uit Jezus ‘ openbare bediening, zoals zijn genezing van de blinde man, zijn opwekking van Lazarus, zijn verdrijving van de handelaren uit de Tempel, Het Laatste Avondmaal en de vrouwen in het Heilig Graf.

Deze thema ‘ s zijn op verschillende manieren afgebeeld. Maria, bijvoorbeeld, wordt over het algemeen getoond met het kind Jezus, zoals in Rafaël ‘ s Sixtijnse Madonna (1513). Schilderijen van de kruisiging zijn echter veel minder sentimenteel., Een opmerkelijk voorbeeld is Matthias Grunewald ’s Isenheim altaarstuk (1515), dat het lichaam van Jezus, verwoest door kruisiging, beeldt maar nadrukkelijk de christelijke boodschap van Jezus’ verschrikkelijke lijden oproept; oorspronkelijk bedoeld voor een ziekenhuis, het altaarschilderij kan zijn ontworpen om troost en troost te bieden aan de zieken. Pieter Bruegels vlucht naar Egypte (1563), en nog meer zijn complex de weg naar Calvarie (1564), zijn illustratief voor de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne neiging om taferelen uit het leven van Jezus in een eigentijdse idioom af te beelden., In het laatste schilderij, het centrum van de scène, traditioneel bezet door Jezus en het kruis, bevat een enorme menigte mensen blijkbaar bezig met hun dagelijkse bezigheden. Op de voorgrond tonen de grote figuren van rouwende vrouwen echter de tragedie die zich achter hen ontvouwt. Radicaal in Zijn iconografie van Jezus is Michelangelo ’s Laatste Oordeel (1533-41), in de Sixtijnse Kapel,’ s werelds grootste schilderij, waarin een gigantische baardloze en vrijwel naakte Jezus zijn gespierde lichaam lijkt te gebruiken om de verdoemden als een atleet te werpen. Andere voorbeelden zijn Rembrandts gezicht van Christus (CA., 1650); El Greco ’s striking the Disrobing of Christ (1577-79), gedomineerd door Jezus’ schitterende rode mantel; en Peter Paul Rubens ‘ The Deposition (1612).

sinds de 17e eeuw zijn christelijke thema ‘ s in de schilder-en beeldhouwkunst minder prominent geweest dan in eerdere eeuwen., Voor deze trend zijn een aantal verklaringen gegeven, waaronder de toenemende secularisatie van de Europese samenleving en de opkomst in de adel en de bourgeoisie van een nieuwe klasse van kunstbezoekers die geïnteresseerd zijn in andere thema ‘ s en motieven dan Jezus en het christendom. Een verwante reden kan zijn dat er vanaf de 18e eeuw weinig kerken werden gebouwd in continentaal Europa; zo nam de vraag naar nieuwe religieuze schilderijen en sculpturen af.,ondanks de relatieve daling van de productie van christelijke kunst, hield een aanzienlijk deel van het schilderij van de 19e en 20e eeuw zich bezig met het afbeelden van Jezus. Camille Corot en Jean-Auguste-Dominique Ingres, bijvoorbeeld, produceerden werken van doordachte vroomheid en artistieke schittering. In het midden van de 19e eeuw schilderden de Prerafaëlieten-Dante Gabriel Rossetti, John Everett Millais en Holman Hunt—samen met de Franse schilder James Tissot opmerkelijke doeken met scènes uit het leven van Jezus., Deze Romantisch geïdealiseerde werken waren meestal beladen met zware en onnodige symboliek, zoals in Millais ‘Jezus in het Huis van zijn ouders (1850), Hunt’ s the Light of the World (1851-53), en Tissot ’s meer dan 300 aquarellen van evangelieverhalen; een ander voorbeeld is Fritz von Uhde’ s On the Way to Bethlehem (1890). Terwijl Tissot Jezus in zijn Joodse setting uit de 1e eeuw wilde plaatsen, had Uhde het tegenovergestelde doel, namelijk de tijdloosheid van Jezus’ verhaal tot uitdrukking te brengen door hem in zijn hedendaagse setting af te beelden., In zijn Come, Lord Jesus, Be Our Guest (1884) nadert een iconografische Jezus met een lichte halo de eettafel van een Beierse boerderij. Uhde ‘ s benadering werd overgenomen door zijn tijdgenoten Jean Beraud, Odette Pauvret, en Christian Skredsvig en door latere kunstenaars zoals Édouard Manet en Paul Gauguin.